Zazalar Kimdir? Zazaların Kökeni Zazalar Kürt Mü ?

Zazalar hakkında son yıllarda birçok tartışmalar olmuştur.Zazalar hakkında ”Zazalar Kürt’tür” Zazalar Türk’tür Turanidir” Zazalar ayrı millettir.” gibi tartışmalar olmuştur.

Bizler sadece gerçekleri kaynaklarıyla beraber istismar edilen ”Zazalar kimdir” konusuna açıklık getireceğiz.

Zazalar Kimdir Kökenleri Kürt Mü ?

Çoğunlukla Türkiye’nin Doğu Anadolu bölgesinde yaşayan ve Kürtçe’nin Zazaki lehçesini konuşan Kürtler’e Zaza denmektedir.Evet Zazalar Kürt’tür..

Zazalar Nasıl Kürt Oluyor ?

Kürtçe dili tıpkı Türkçe’de olduğu gibi birçok lehçeden oluşan bir dildir.Kürtçe’nin sırasıyla en çok konuşulan lehçeleri Kurmanci,Zazaki,Sorani ve Gorani’dir

Türkçe’de de aynı durum vardır.Zira bugün konuştuğumuz Türkçe tek başına bir dil değildir ,Türkçe’nin Türkiye(Anadolu) lehçesidir.Diğer Türkçe lehçeleri Azeri Türkçesi, Gagavuzca,Türkmence gibi farklı lehçelerden oluşmaktadır.

Bugün bir Kurmanc ile Zaza arasında tek fark farklı lehçeleri konuşmalarıdır.Kurmanci lehçesini konuşanlara Kurmanc Zazaki(Zazaca) konuşanlara Zaza aynı şekilde Soranice lehçesini konuşanlara da Soran denmektedir.Yani bir Kurmanc ne kadar Kürtse bir Zaza da o kadar Kürttür.

Aynı şekilde bir Türkiye lehçesini konuşan Türkler ne kadar Türkse Azeriler de Gagavuzlarda Tatarlarda o kadar Türktür.

Mantıken bile düşündüğümüz zaman bir Türkiye Türkçesi’ni konuşan biri Azeri Türkçesini çok az anlar aynı şekilde Kurmanci’yi konuşan biri de Zazaki lehçesi konuşan birini de az anlar.

Ama ”Zazalar Türktür” ”Zazalar ayrı bir millettir” gibi safsatalarla Kürtleri bölme kandırma gibi amaçlar taşımaktadır.Maalesef bazı Zazalar da bu oyuna gelip ”evet biz Türküz ya da Zazalar olarak ayrı bir milletiz” gibi mantık dışı düşüncelere kapılabilmektedir.Bu yanlış Cumhuriyetten sonra başlamış ve gittikçe yayılmıştır.Ailelerde bu yanlış politikalarla çocuklarını da yanlış yönlendirmişlerdir.

Örneğin;Kurmanclarda aynı şekilde biz ayrı bir milletiz Kurmanci ayrı bir dildir dese ne kadar saçma olur demi? Zazaların da biz ayrı milletiz Zazaki(Zazaca) ayrı bir dildir demeleri de aynı şekilde saçmadır.

Kürtçe’nin Lehçeleri

Günümüzde en çok konuşulan Kürtçe Kurmanci lehçesidir.ikinci sırada Zazaki’dir.Sorani Güney Kurdistan’da(Kuzey Irak) Gorani ise Doğu Kurdistan yani İran’daki Kürtler tarafından konuşulmaktadır.

Zazalar Kürt’tür Diyen Kaynaklar

Zaza Kürdü yani Zazaların Kürt olduklarını ispat eden onlarca kaynak vardır.Tarihten bu yana Zazalar ayrı bir millettir diyen kimse olmamıştı.”Zazalar ayrı bir milletir veya Zazalar Türk’tür” tezleri Cumhuriyetten sonra yetişen Kürt düşmanları tarafından ortaya atılmıştır.

İşte o Kaynaklar

Arap-İslam arşivleri, Osmanlı Arşivlerinde Zazalar’dan Kürt olarak bahsedilir.

Evliya Çelebi Seyahatname isimli eserinde Zazalardan “Zaza Kürtleri” anlamına gelen.“Ekrad-ı Zaza” şeklinde bahseder

Ziya Gökalp Kürt Aşiretleri Üzerine Sosyolojik Tetkikler kitabında Kürtleri vaktiyle edebî eserlerinin tetkikiyle Kurmanc, Zaza, Soran, Gûran, Lur olmak üzere beş kavme ayırdığını ve bilhassa Gûran lisanı ile Zaza lisanının birbirine yakın olduğunu yazarak Zazaları Kürt grupları içinde kabul etmiştir

Terry Lynn Todd, Zazaca grameri ele aldığı kitabında Zazalar’ın her yönden Kürt olduklarını söylemiştir.

The Zaza Kurds of Turkey: A Middle Eastern Minority in a Globalised Society kitabının yazarı Prof. Mehmed S. Kaya’ya göre Zazalar bir Kürt boyudur.

Antroplog Ernest Chantre, Zazaları da içerecek biçimde Kürtler üzerine yaptığı araştırmalarda Zazaları da Kürt grupları içinde değerlendirip incelemiş ve Zazalardan “Kurde Zaza” ve “Kurdes Zazas” yani “Zaza Kürtler” şeklinde bahsetmiştir.

İngiliz etnolog ve dilbilimci R. G. Latham 1856’da Zazaca sözcükler üzerine H. Sandwith ile ortak yayınladığı çalışmada Zazaları bir Kürt grubu olarak değerlendirmiştir.

1864’te Missionary Magazine dergisinde Türkiye Kürtleri ile ilgili yayınlanan raporda Türkiye’deki Kürtlerin Zaza, Kurmanc ve Kızılbaş olmak üzere üç grup olduğu açıklanmıştır.

İngiliz doğubilimci ve Kürtler üzerine çalışmaları bulunan Godfrey Rolles Driverve Kürdolog Basile Nikitine de Zazaları Kürt grupları içinde kabul ederler.

Coğrafya profesörü Ellsworth Huntington Fırat Nehri ile ilgili gezi ve gözlemlerine dayanan 1902 tarihli bilimsel makalesinde ve İngiliz yüzbaşı L. Molyneux-Seel, Dersim’de iki ay süren ayrıntılı gezisini anlattığı 1914 tarihli makalesinde Zazaları ve “Kızılbaş” olarak belirttikleri Dersim Alevilerini Kürt gruplarından sayarlar. Mark Sykes, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Kürt aşiretlerini ele aldığı ayrıntılı çalışmasında Zazaları ve Zaza aşiret ve kabilelerini Kürd grupları içinde sınıflandırır

Etnolog İngvar Savnberg ise Türkiyeli göçmenlerin etnik ve sosyo-kültürel gelişimini incelediği kitabında Zazaların kendilerini Kürd olarak tanımladığını ifade eder

Antroplog dilbilimci Dr. Orville Boyd Jenkins de zazaları Kürt grupları içinde sınıflandırır

Almanya Leipzig Max Planck Enstitüsü, Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ile Londra HGI DNA Araştırma Laboratuvarı ve Ulusal Kan Merkezinden beş bilim adamı tarafından farklı Kürt gruplarının genetik açıdan durumlarını saptamak üzere yapılan ortaklaşa bir araştırma genetik alanda bir yayın organı olan “Annals of Human Genetics” dergisinde yayınlanmıştır. Bu araştırmada, elde edilen sonuçların, Zazaca konuşan grubu köken olarak Kuzey İranlı gösteren görüşlere haklılık kazandırmadığı, Zazaların büyük oranda genetik olarak öteki Kürt Gruplarıyla benzeştiği ifade edilmiştir.

gibi onlarca kaynak mevcuttur.Bu kaynaklar yakın zamanda değil asırlar önce yazılmıştır yani kaynaklar son derece güvenilirdir.

Dersim(Tunceli)’de bir Zaza Kürdü Kadın

Hangi Kaynağa Güvenmeliyiz ?

Bazıları haklı olarak”efendim farklı kaynaklar var bunların hangisine güveneceğiz hangisi doğru” gibi sorular sormaktadırlar.

Hangi kaynağa güvenmeliyiz? Siyasi amaçlar değil objektif tarafsız ve eski yani günümüzde yazılmayan kaynaklara güvenmeliyiz.

Örneğin,siyasetçi olan Yusuf Hallaçoğlu’nun yakın zamanda yazdığı kitaplara değil,asırlar önce yazılan kaynaklara güvenmeliyiz.

Dolayısıyla Evliya Çelebi’nin 17.yy da yazılmış olan Seyahatnamesi’nde geçen Zazalar Kürt gösteren kaynağı,siyasisetçi kimliği olan Yusuf Hallaçoğlu gibi yakın zamanda yazan ”Zazalar Kürt Değil” kaynağından daha güvenilirdir.

Mhp’li Sözde Prof Yusuf Hallaçoğlu Saçmalıklar Serisi

Yusuf Hallaçoğlu Kürt değerlerine saldırgan yönüyle bilinmekte ve Kürtletin yoksayıldığı Kürtçenin yasak olduğu 90’lı yıllarda Türk Tarih Kurumu başkanlığı yapmış bir zattır.90’lı yıllarda Kürt diye bişey yoktur tezleri çürük çıkan Yusuf Hallaçoğlu gibiler,2000’li yıllarda ise Zazalar Kürt değil,Aleviler Kürt değil gibi Kürt düşmanlığının yeni versiyonlarını devreye sokmuşlardır.Halkımızın bunlara dikkat etmesi gerekmektedir.

Obama,mecliste şakır şakır İngilizce konuşurken seslerini çıkaramayan sözde Yusuf Hallaçoğlu gibi milliyetçi kafatasçılar,Hdp milletvekilleri Kürtçe bir kelime dahi konuştukları zaman yerlerinden fırlayıp”Mecliste Türkçe dışında bir dil konuşalamaz burası Türkiye” ırkçı kimselerdir.