Tıp mecmuası The Lancet, Covid-19 pandemisinin ABD’deki bir laboratuvardan sızan bir patojenden kaynaklanmış olabileceği ihtimalini özetleyen ve tenkitlere yol açan bir makale yayınladı.
Dünya genelinde 28 bilim insanı tarafından yazılan 58 sayfadan oluşan makalede, Covid-19’a yol açan virüs olan SARS-CoV-2’nin doğal bir yayılma olayından (hayvanlardan beşere atlama) yahut bir laboratuvar sızıntısından gelmiş olabileceğinin “mümkün” olduğu belirtildi.
ABD’DEKİ LABORATUVARLAR ARAŞTIRILMADI
Çalışma, Covid-19’un başlangıçta bir pazarda hayvanlardan insanlara sıçradığı bildirilen Çin’in Wuhan kentindeki laboratuvarlardan bahsediyor. Lakin, makale tıpkı vakitte ABD laboratuvarlarını “bağımsız araştırmacıların şimdi araştırmadığını” ve Ulusal Sıhhat Enstitülerinin SARS-CoV ile ilgili virüsler üzerindeki çalışmalarının ayrıntılarını açıklamaya direndiğini belirtiyor.
The Lancet Kurul Lideri ve Columbia Üniversitesi ekonomisti Jeffrey Sachs, virüsün tabiattan değil, bir ABD biyoteknoloji laboratuvarından çıktığına hayli ikna olduğunu söyledi.
Sachs, geçen Temmuz ayında Politico isimli haber sitesine yaptığı açıklamada, virüsün “büyük olasılıkla ABD dayanaklı bir laboratuvar araştırma programından çıktığını” düşündüğünü söyledi.
Sachs, “Tabii ki doğal bir yayılma da mümkündür. Her iki hipotez de bu evrede uygulanabilir” dedi.
DAHA EVVEL DE TARTIŞMA YARATTI
Diğer taraftan, Sachs’ın açıklamaları bilim insanları ortasında tartışma yarattı. Ağustos ayında Sachs, eski başsavcı ve birebir ismi taşıyan New York Senatörü’nün oğlu olan aşı zıddı komplo teorisyeni Robert F. Kennedy Jr tarafından sunulan bir programda aşı zorunluluklarını Holokost’la karşılaştırdıktan sonra da ateş altında kalmıştı.
Kanada Aşı ve Enfeksiyon Hastalıkları Örgütü’nden bir virolog olan Angela Rasmussen, “Bu, The Lancet’in bilim ve tıpla ilgili değerli bulguları iletmedeki başkan rolüyle ilgili en utanç verici anlarından biri olabilir. Raporun, Covid-19’un nasıl ortaya çıktığına dair ispatları görmezden gelmesi “oldukça şoke edici” dedi.
Glasgow Üniversitesi Virüs Araştırmaları Merkezi Profesörü David Robertson ise “Böyle kıymetli bir mevzuda daha fazla yanlış bilgiye katkıda bulunma potansiyeline sahip böylesine tesirli bir raporu görmek nitekim hayal kırıklığı yaratıyor. Doğal kökenler tarafında, örneğin ilgili orta çeşitler e ait çeşitli delillerin olduğu hakikat, lakin bu, ABD laboratuvarlarının dahil olduğu yırtıcı spekülasyonların rastgele bir temeli olduğu manasına gelmiyor” dedi.
Sachs, ise mevzuya şönceki açıklamalarının ardında olduğunu söyledi. SARS-CoV-2’nin nasıl ortaya çıktığı konusunda şahsî olarak “çalışmanın bu kısmını denetlediğini” söyledi.